TRUST RESEARCH

Festivalvertrouwen

Muziekfestivals bieden een uitgelezen kans om de relatie tussen vertrouwen en sociale interactie te onderzoeken. Daarin speelt vertrouwen een onzichtbare maar ook duidelijk merk- en invoelbare rol.

Sociaal vertrouwen is een fundamenteel aspect van menselijke interactie en speelt een sleutelrol in samenwerking binnen sociale groepen, dus ook bij het vormgeven van muziekfestivals. Mensen moeten zich aan bepaalde regels en gedragsnormen houden, en ‘met elkaar samenwerken’ om een positieve sfeer (festival vibe) te realiseren voor de bezoekers. Denk aan festivalgangers die je niet persoonlijk kent, maar die je wel even helpen, niet agressief zijn en je identiteit respecteren. Zo creëer je gezamenlijk een veilige omgeving (psychosociale veiligheid) waarin je zonder risico jezelf kunt zijn en je jezelf kunt uiten zoals je bent (met wederzijds respect tot de ander). Er ontstaat een sfeer waarin je zorgeloos kunt genieten en elkaar kunt vertrouwen. We willen graag weten hoe dit proces werkt zodat we deze inzichten ook buiten het festival kunnen toepassen.

Art, Design & Science

Als festivalgangers deelnemen ontvangen ze als beloning een inzicht in hun vertrouwen in de vorm van een persoonlijk unrhymed philosophical trust poem, gegenereerd op basis van hun eigen antwoorden. Elke zin in de poem correspondeert bij een gegeven antwoord. De poem is deels geschreven met AI.

Al het artwork design voor het project is zelf ontwikkeld, onderzocht en ontworpen om het onderzoeksproject naadloos aan te laten sluiten op de Lowlands festivalbeleving.

Voor de interactieve installatie is speciale (scan)software ontwikkeld waarmee op impliciet niveau vertrouwen kan worden gemeten. Ook voor de snelle 'mobile first' click-surveys is gebruik gemaakt van een eigen research-platform (World Brain Wave). De data van alle 10 meetcontactpunten werd vervolgens realtime geaggregeerd weergegeven op een metershoge digitale Trust Meter.

In deze Instagram video (vanaf 1:00 min) geeft de directeur van Lowlands Eric van Eerdenburg uitleg over het onderzoek.
Download hier een presentatie van het complete onderzoek (© 2023).

Research & Learning Experience

Met een grootschalig exploratief veldonderzoek worden bezoekers uitgenodigd om deel te nemen aan een vertrouwensonderzoek in deze (tijdelijke) microsamenleving. Aangezien het onderzoek plaatsvindt binnen een festivalomgeving is het onderzoek opgezet als een ‘immersive research & learning experience’. Het moet aansluiten en bijdragen aan de festivalbeleving.

De ‘Gate of Trust & Love’ dient hierbij als vriendelijk centerpoint en aantrekkelijk landmark. Dit is een interactieve (art)installatie in de vorm van een metershoge poort waarin met sensortechnologie impliciet vertrouwen gemeten kan worden door het gevoelsmatig spreiden van de armen. Op negen andere locaties kunnen bezoekers, via het scannen van QR-codes, korte click-surveys en reactietijd taken doen.

Dit is nog niet eerder gedaan op deze 'immersieve' manier en daarom interessant om te onderzoeken. Zouden we de uitkomsten kunnen toepassen op de wereld daarbuiten, denk aan het vergroten van vertrouwen in de publieke ruimte of zelfs in de samenleving als groter geheel? De onderzoeksvraag is dan ook: 'Hoe kunnen muziekfestivals bijdragen aan meer vertrouwen in de samenleving?'

In de Media

Op NPO Radio 1 werd ik in de NTR FOCUS-aflevering over Lowlands geïnterviewd door Stijn Goossens over mijn onderzoek naar festivalvertrouwen op Lowlands. Terug te beluisteren als podcast op NPO Radio 1 of op Spotify. Het onderzoek komt meteen in het begin aan bod en wordt diepgaander besproken tussen 12:25 t/m 21:05 min. Uitgezonden op 30 augustus 2023.

Beluister de LL23 LLowcast Live Podcast (19 aug) vanaf 21:50 min waarin live verslag wordt gedaan door host Justin Verkijk en Steven van Lummel.
Of LL23 LLowcast podcast vanaf 6:45 min waarin ons onderzoek eerder werd besproken door New Scientist hoofdredacteur Jim Jansen en host Justin Verkijk.

'Belevingsonderzoek naar festivalvertrouwen op Lowlands (Hanzehogeschool Groningen)':
NWO - Wetenschap op Lowlands.
'Kennismaken met wetenschap op Lowlands - Belevingsonderzoek naar festivalvertrouwen (Hanzehogeschool Groningen)':
Nationale wetenschapsagenda.

Vertrouwensattitudes

De meeste onderzoeken richten zich op het (post-) rationeel bevragen van sociaal vertrouwen (het meten van cognitieve attitudes). Uitgebreide questionnaires - gangbaar in dit soort onderzoeken - leiden vaak tot beredeneerde en sociaal wenselijke antwoorden.

Daarom hebben we voor dit onderzoek het construct vertrouwen opgesplitst in drie verschillende (neuro)psychologische attitude-componenten: cognitief, affectief en conatief (gedragsmatig) vertrouwen.

Cognitief vertrouwen verwijst naar de overtuiging dat anderen over dezelfde kennis beschikken en dezelfde waarden en overtuigingen naleven en betrouwbaar zijn (denk aan het naleven van regels).

Affectief vertrouwen verwijst naar de positieve of negatieve gevoelens of reacties op objecten of mensen en de emotionele band die tussen individuen wordt gevormd (zowel langdurig als tijdelijk).

Gedragsmatig vertrouwen verwijst vooral naar de bereidheid (intenties) om actie te ondernemen op basis van dat vertrouwen (het gedrag op basis van wederkerigheid en altruïsme).

Begrijpen hoe deze verschillende componenten van vertrouwen op elkaar inwerken en elkaar beïnvloeden, is cruciaal om te begrijpen hoe vertrouwen en bonding in festivalpopulaties ontstaat en duurzaam kan worden bestendigd.

Interactie met Publiek

Veel festivalgangers werden aangetrokken door The Gate of Trust & Love en de realtime weergave van het vertrouwensniveau op de digitale Trust Meter. Hierdoor ontstond er veel interactie met het publiek en kon worden uitgelegd hoe belangrijk vertrouwen en de rol van onderzoek is in de (micro)samenleving die muziekfestival Lowlands tijdelijk is en natuurlijk voor de maatschappij in haar geheel.

Naast bewustwording over de rol van vertrouwen, ontstonden er ook geanimeerde gesprekken over wat vertrouwen nou eigenlijk is. Festivalgangers wilden dan ook graag weten wat we aan het onderzoeken waren. Er werd uitgelegd dat 'festivalvertrouwen' uit meerdere attitude-componenten bestaat die we afzonderlijk meten in de Trust Trail.